Technologie als vliegwiel voor innovatie in de energiesector
Elke maand interviewt Lesley Arens van #ZigZagHR een internationale HR professional. Deze keer navigeert Sofia Van Overmeire, General Manager bij HR Talents, Lesley naar de energiesector. En die staat op het punt onherkenbaar te veranderen. Zo’n transformatie in goede banen leiden, is alleen mogelijk met behulp van een technologiegedreven innovatie. Hoe optimaliseer je de bestaande infrastructuur, zodat het licht vandaag en morgen blijft branden? En bouw je tegelijkertijd een fundamenteel nieuwe infrastructuur uit voor overmorgen? Dat is het speelveld van Serge Colle, Global Energy & Resources Industry Market Leader bij EY. En wat is de rol van HR hierbij?
De context
Een sector waarin innovatie niet evident, maar wel een must is
De energie- en klimaattransitie is een complexe uitdaging die gewoonweg niet mag mislukken. Innoveren is een must als we een koolstofarme toekomst willen creëren. Het voornaamste alternatief voor aardolie en gas is elektrificatie en groene moleculen. En we hebben haast. Want ieder internationaal rapport luidt de alarmbel: het is nú tijd voor actie. Experimenteren is in deze strak gereguleerde context echter geen optie en staat haaks op de veiligheids - en procescultuur van de energiesector.
“Alle bedrijven en sectoren moeten uiteindelijk aan de slag met innovatie” weet Serge Colle, Global Energy & Resources Industry Market Leader bij EY. “Voor sommige bedrijven is het al een way of life. Waar banken die innovatie-mindset al lang hebben aangenomen, is dat bij traditionele sectoren zoals nutsbedrijven nog lang niet altijd het geval. Zij maken nu pas de omslag. Het ontginnen van elektriciteit, olie en gas doen we nog grotendeels zoals we dat een eeuw geleden deden: kolen verbranden, daar met een turbine stroom uit opwekken, transporteren via koperdraad en bij mensen brengen. Een gat in de grond boren, daar olie of gas uit halen, transformeren naar een afgeleid product en die derivaten verbranden. Energiebedrijven opereren ook in een omgeving waar fouten maken, grote implicaties kan hebben. Het installeren van een cultuur van (digitale) innovatie in zo’n complexe omgeving met een traditie van planmatig en procesgericht werken, waarin alles altijd uitgebreid getest wordt, is allesbehalve evident. Waar het aanbod van energie constant en voorspelbaar was (aangeleverd door kolen-, gas- en kerncentrales), zal de energietransitie waar we nu in zitten, de bestaande manier van werken helemaal omgooien. De komende jaren zal een groeiend aandeel van onze energie van groene energiebronnen komen, en dat gedecentraliseerde aanbod fluctueert uiteraard veel sterker.”
De uitdaging
Innoveren doe je op twee sporen
“De innovatie-uitdaging voor de nutsbedrijven is gigantisch en manifesteert zich op twee sporen tegelijkertijd”, zo ziet Serge Colle het. “Er moet enerzijds een volledig nieuwe infrastructuur neergezet worden. In het verleden kon de productie en consumptie van energie gepland en gemanaged worden. Dat zal in de (nabije) toekomst niet meer mogelijk zijn: dan zullen er miljoenen decentrale energiebronnen zijn (auto’s, batterijen, zonne-installaties, etc) en is het de natuur die grotendeels bepaalt wanneer er stroom gegenereerd kan worden. Zonder verregaande digitalisering is het onmogelijk om dat te laten werken. Niet alleen die toekomstvisie is heel uitdagend, vooral de transitie ernaartoe. Stroombedrijven moeten zwaar investeren in bestaande centrales, ook al is de return in toenemende mate onduidelijk. Het is cruciaal om de bestaande infrastructuur (centrales en raffinaderijen) optimaal te laten functioneren en daar dus blijvend in te investeren (exploitatie). Tegelijkertijd moeten we investeren in nieuwe infrastructuur en dat gaat ook gepaard met totaal nieuwe uitdagingen.”
De uitdaging bestaat erin om tegelijkertijd het licht aan te houden (optimaliseren van bestaande infrastructuur door incrementele innovatie) en een energiesysteem 2.0 uit te bouwen, te integreren en te laten functioneren (disruptieve innovatie).
De barrières
En de rol die HR daarin kan spelen
Er is al veel technologie beschikbaar waarmee nutsbedrijven aan innovatie kunnen doen, maar er stellen zich doorgaans drie barrières, specifiek binnen deze sector, weet Serge Colle: “Eerst en vooral is men niet geneigd om technologie zomaar toe te laten, omwille van veiligheidsproblemen. Denk vb. aan cybersecurity. Ten tweede: er is een groot verschil tussen digitale projecten doen, en digitaal “zijn”. Veel organisaties passen ondertussen alle agile principes toe, maar proberen nog steeds zorgvuldig om zowel proces als uitkomst te plannen. Digitaal “zijn” impliceert het continu en snel toelaten van nieuwe technologieën (drones, AI, meta, sensoren, etc), en vervolgens innovatie op grote schaal toelaten (vnl. continu kleine innovaties doorvoeren). En dit kan alleen succesvol door ten derde: de mens (klant en medewerker) centraal te stellen . Hierbij moet je dus nadenken over de experience en de benefits. Innoveren in energiebedrijven kan dus alleen gebeuren in de “juiste” omgeving, die bovenstaande barrières adresseert.
Als je dat als HR wil faciliteren, moet je elke dag met je management samenzitten en hen uitdagen: hoe laten wij onze mensen experimenteren en falen ? Waar en hoe laten we ze samenwerken, doorheen silo’s ? En wat zijn de nieuwe technologieën waarmee ze kunnen innoveren?”
De aanpak
De zoektocht naar het juiste talent
Om te innoveren heb je niet alleen technologie nodig, maar ook een ecosysteem, vooral om een zo complex probleem als de energie transitie aan te pakken. Innovaties leiden pas tot succes door samen te werken met externe partijen en met spelers uit andere sectoren. Want in je eigen organisatie ben je altijd beperkt in kennis en middelen. Enel bijvoorbeeld, producent van elektriciteit en distributeur van stroom en aardgas in Italië, schrijft voortdurend challenges uit en nodigt iedereen uit om mee te innoveren.
“Om te komen tot succesvolle digitale innovatie, moet je altijd vertrekken vanuit de ecosysteem-gedachte”, stipt Serge Colle aan. “Open innovatie dus, waarbij mensen wereldwijd uitgenodigd worden om een (maatschappelijke) uitdaging mee te helpen oplossen. Met tien experten uit je organisatie zal het niet (meer) volstaan. Probeer het strafste talent te mobiliseren en samen een oplossing te bedenken. De zoektocht naar het juiste talent beperkt zich dus niet tot het talent dat zich vast aan je organisatie kan of wil binden.”
De keuze
HR aan zet
In een energiesysteem 2.0 zal het succes afhangen van de mate waarin we in staat zijn om een overkoepelende visie te ontwikkelen. Of de nutsbedrijven daar klaar voor, zal de komende jaren blijken… Aan Serge Colle zal het alvast niet liggen: “Hoe groter de ambitie tot energietransitie, hoe groter de drive voor innovatie. En ja, de business heeft daar uiteraard een cruciale rol in: als zij de meerwaarde van innovatie niet inzien, zal er niets gebeuren. Maar het is niet alleen de business, ook HR die in de driver seat zit. HR moet – door overleg met de business – een goed begrip hebben welke innovatiecultuur geïnstalleerd moet worden, en die cultuur vervolgens ook doorvertalen naar alle HR processen. Belangrijk daarbij is dat HR de compliance-invalshoek, die uiteraard ook belangrijk is, kan, durft en wil overstijgen. Als HR alleen maar bezig is met de basics (wat een bedrijf moet doen) en niet begrijpt hoe een bedrijf moet zijn om alle uitdagingen en technologieën toe te passen die nu beschikbaar worden, komt het niet goed.”
Uitsmijter
Vermijd de museumversie
Bedrijven haken zich vast in het verleden. Zowel op hun website als in hun kantoren nemen bedrijven klanten, medewerkers en bezoekers mee naar het verleden. Er wordt uitgebreid verteld hoe het bedrijf ontstaan. Smul van de historiek. Je komt als het ware terecht in een museumversie van het bedrijf. Waarom medewerkers niet meenemen naar de toekomst en hen uitnodigen om aan die toekomst mee te bouwen? Niet met een aantal foto’s aan de muur of een video, maar als kloppend hart, als een fysieke hub waar mensen kunnen binnenlopen en uitwisselen met collega’s en andere stakeholders…
Artikel geschreven door Lesley Arens, #ZigZagHR.
Over de innovatietour van EY
How do you turn disruption into transformation? En waarom niet inspiratie tanken buiten de geijkte HR muren? Probeer dit zéker eens: https://www.linkedin.com/posts/sergecolle_eyenergy-activity-6923173508785037312-fFhp?utm_source=linkedin_share&utm_medium=member_desktop_web